Tijdens de studie komen we vaak nieuwe literatuur tegen. Vooral in het kader van colleges worden bij voorbeeld romans gelezen en hierover scripties geschreven. Hierdoor leer je behalve de klassieke boeken ook – tenminste voor Duitse moedertaalsprekers – onbekende werken kennen. Naast Multatuli, Hella Haasse of Harry Mulisch zijn er toch ook auteurs die misschien minder bekend zijn maar interessante werken hebben gepubliceerd.
Voor deze post hebben we erover nagedacht welke boeken we al hebben gelezen sinds we Nederlands studeren en in welk college. In dit verband moesten we ook denken aan het college over de Nederlandse literatuurgeschiedenis waarin je een overzicht krijgt over alle belangrijke werken, auteurs, literaire stromingen en literatuuropvattingen in Nederland en België. Deze informatie willen we met behulp van een korte tabel presenteren. Daarna wijden we ons vijf romans die we in de loop van de studie hebben gelezen:
- De aanslag van Harry Mulisch (1982)
- Half mens van Maartje Wortel (2011)
- Soms zijn dingen mooier als er mensen klappen van Ernest van der Kwast (2008)
- Een nagelaten bekentenis van Marcellus Emants (1894)
- De tweeling van Tessa de Loo (1993)
Excursie: Literatuurgeschiedenis
Als we aan Nederlandse literatuur denken, zijn er niet alleen prominente schrijver en schrijfsters uit de hedendaagse tijd in ons hoofd maar ook “klassieke” en baanbrekende auteurs uit alle eeuwen, genres en literaire stromingen. De kennismaking met de Nederlandse literatuurgeschiedenis is een onderdeel van de studie en er wordt zich vrij aan het begin van de studie mee bezig gehouden. In de tabel hieronder hebben we belangrijke informatie uit het college met betrekking tot relevante auteursnamen samengevat om een eerste overzicht te kunnen geven:
Boekbesprekingen
Hieronder vindt je een korte samenvatting van de verhalen, trefwoorden die de roman beschrijven en onze persoonlijke beoordeling in de vorm van sterren. Daarbij zijn vooral De aanslag van Mulisch en Een nagelaten bekentenis van Emants klassieke romans die bijna iedereen kent en ook naar het Duits werden vertaald. Tessa de Loos De tweeling was een bestseller in de jaren ’90.
In deze roman gaat het over een aanslag die in de buurt van de twaalfjarige Anton, tijdens de hongerwinter 1945 in Haarlem plaatsvindt. De familie Steenwijk hoort ‘s avonds een schot en stelt vast dat Fake Ploeg, een NSB’er en sympathisant van de nazi’s, vermoordt werd. Zijn lijk werd voor het huis van de Steenwijks neergelegd. Daarna werd hun huis door de nazi’s bestormd een platgebrand. Vanaf dit moment werd Anton gescheiden van zijn ouders en zijn broer en leefde bij zijn onkel in Amsterdam. Kort tevoren was hij voor een nacht ondergebracht in een cel bij de politie waarin hij een vreemde vrouw tegen kwam. In het verdere verloop komt Anton na en na de achtergronden voor de aanslag te weten en hoezo de lijk van Fake Ploeg voor zijn huis werd neergelegd. Na 40 jaar hoort hij eindelijk het hele verhaal over het lot van zijn familie.
spannend, historisch, Oorlogsroman, psychologische roman, makkelijk leesbaar, goed begrijpbaar, vloeiend verhaal ★★★★★ 5/5
Michael Poloni is een 41 jaar oude man die in Los Angeles leeft en oorspronkelijk uit Mexico komt. Zijn leven is heel gestructureerd – hij heeft zijn werk waar hij elke dag met een taxi naartoe rijdt, hij rookt sigaretten en na zijn werk kijkt hij de National Geographic Channel. Dat lijkt een normaal leven te zijn maar Michael Poloni wacht erop dat zijn leven uiteindelijk werkelijk begint. Hij voelt zich ongelukkig: “Het voelt alsof ik altijd op zoek ben naar iets, misschien ben ik het zelf.[…] “Dat bedoel ik niet”, zei de dokter, “Ik wil graag horen wat je ziet als je naar binnen kijkt.” Een seconde was het stil. “Een half mens”, zei Michael.” (p. 32) Dit gevoel veranderd als hij door een auto-ongeluk Elsa leert kennen die na het ongeluk haar been verliest.
coming of age literatuur, psychologische roman, melancholisch, onverwacht plot twist ★★★★☆ 4/5
“Wie gelukkig is, praat over de toekomst […] Wie ongelukkig is, praat over vroeger.” (p. 22 en 24). Het hoofdkarakter Ben Zoref is met zijn leven ontevreden een heeft een gevoel van onvolledigheid hoewel hij “alles” heeft – een vrouw, veel geld en een kasteel waarin hij woont. Zijn leven lijkt op een sprookje maar zijn gedrag maakt duidelijk dat niet alles ideaal is. Bens ontevredenheid wordt door verschillende contexten aanschouwelijk. Hij heeft een goed huwelijk maar een affaire met een andere vrouw, een groot kasteel dat echter steeds moet veranderd worden en nooit perfect kan zijn en een opwindend echter tegelijk leeg leven. Ben is kapot. Hij is op een zoektocht maar zijn zoektocht is vruchteloos.
coming of age literatuur, psychologische roman, melancholisch, ironisch, diepgaand, emotioneel ★★★★☆ 4/5
“Mijn vrouw is dood en al begraven.” (p. 1)
Met deze woorden begint het bekentenis van Willem Termeer. De 35 jaar oude man heeft zijn vrouw Anna vermoord. Hij schildert dat zijn misdaad perfect en vooral noodzakelijk was. Hij begint te vertellen van zijn moeilijke leven als kind en puber. Nadat hij als volwassener Anna ontmoet, verwacht hij geluk in zijn huwelijk maar in plaats daarvan ontwikkeld hij zelftwijfel en zelfhaat. Termeers huwelijk en zijn hele leven ontwikkelen zich dramatisch. In dit verhaal verteld Willem gedetailleerd hoezo hij zijn vrouw heeft vermoord en hoe dat kwam.
klassieker, indrukwekkend, somber, geweld, onverschilligheid, seksualiteit, moeilijk te lezen ★★★☆☆ 3/5
Twee oudere vrouwen, een Nederlandse en een Duitse, ontmoeten elkaar toevallig in Duitsland in een kuuroord. Vanaf dit moment werd klaar dat ze verloren gewaande tweelingzussen zijn die tijdens het Tweede Wereldoorlog van elkaar werden gescheiden. Lotte groeide in Nederland op en beschermde tijdens de oorlog joodse onderduikers. Ze is gelukkig haar tweelingzus Anna te zien. Maar Anna, die in Duitsland opgroeide, heeft een heel andere houding tegenover de oorlog en haar zus. Na aanvankelijke moeilijkheden tussen elkaar, vertellen de zussen haar verhalen van hun uiteenlopende leven. Snel wordt duidelijk dat de oorlog nog steeds verschillende perspectieven heeft achtergelaten en over vele dingen ook jaren na de oorlogstijd nog steeds onwetenheid bestaat.
meeslepend, makkelijk te lezen, spannend, historisch, Oorlogsroman, emotioneel ★★★★☆ 4/5